مڇي جي تلاءَ ۾ اڻگھربل مڇين کان بچاءُ لاءِ فلٽر ڪيئن لڳائجي

            مڇيءَ جي بهتر پيداوار وٺڻ لاءِ ضروري آهي ته پاليل مڇيءَ کانسواءِ ڌارين مڇين يا انهن جي آنن ۽ ٻچن کي تلاءَ اندر گهڙڻ کان روڪيو وڃي، ڇاڪاڻ ته ٻاهرين مڇي نه فقط پاليل مڇيءَ جي خوراڪ کائي ٿي پر سوڙهه ۽ آڪسيجن جي ڪمي کان علاوه ٻين ڪيترين ئي خرابين جو سبب به بڻجي ٿي. نتيجي ۾ پاليل مڇيءَ جي واڌ تي منفي اثر ٿئي ٿو ۽ جڏهن مڇي ڪڍڻ جو وقت اچي ٿو ته خبر پئي ٿي ته پاليل مڇي ته فقط پاءُ يا اڌ ڪلو مس ٿي آهي.

جهڙي نموني سان زرعي فصلن مان گندگاهه صاف ڪرڻ سان پيداوار ۾ واڌارو ٿئي ٿو ۽ پولٽري فارم مان هر قسم جي جيوت ختم ڪرڻ سان ڪڪڙ ڇهه هفتن ۾ڪلو ڏيڍ جا ٿي وڃن ٿا، ڇو ته انهن کي ڏنل ڀاڻ ۽ خوراڪ ۾ غير ضروري ٻوٽا يا جانور حصيدار نه آهن. ساڳيو ئي اصول پڻ مڇي تي لاڳو ٿئي ٿو تنهنڪري جيڪڏهن ڄاري نه لڳائبي ته ڪيترن ئي قسمن جون اڻ گهربل مڇيون تلاءَ ۾ ڪهي اينديون، جيڪي مڇي جي خوراڪ تي قبضو ڄمائينديون ۽ جلد ئي آنا ٻچا ڏئي پنهنجو ڪٽنب وڌائينديون ۽ پاليل مڇي جي خوراڪ چٽ ڪري وينديون ته ڇا ان حالت ۾ پاليل مڇي وڌي ويجهي سگهندي؟ جواب صاف ظاهر آهي ”نه“ اهي سائيز ۾ ننڍيون رهجي وينديون. اهم ڳالهه اها آهي ته اڪثر اڻگھربل مڇيون ننڍي سائيز جون هونديون آهن ۽ اهي عام طرح تلاءُ جي تري ۾ رهنديون آهن تنهنڪري انهن جي خبر به نه پوندي آهي پوءِ ڀل اهي هزارن جي تعداد ۾ هجن. اڻگھربل مڇيون پاليل مڇي جي خوراڪ تي پنهنجي قد بت ۽ خاندان ۾ واڌارو ڪنديون رهنديون آهن ۽ اسان ان خوشفهمي ۾ هوندا آهيون ته تلاءَ اندر فقط اسان جون پاليل مڇيون وڌن ويجهن ٿيون. تنهن کانسواءِ جيڪڏهن ڄاري نه هوندي ته ڄرڪيون، سينگاريون ۽ ٻيون شڪاري مڇيون اندر داخل ٿي پاليل مڇيءَ کي ڳڙڪائي وينديون. اهي ٻئي نقصان اهڙا آهن جن کان بچڻ انتهائي ضروري آهي ۽ ان جو واحد رستو تلاءَ ۾ پاڻي اچڻ ۽ نڪرڻ واري رستي سان ڄاري لڳائڻ آهي. پاڻي جي داخلا واري هنڌ واري ڄاري وڌيڪ اهم آهي.

ڄاري جي سائيز
ڄاري تمام سنهي هجي ته جيئن فالتو مڇيءَ جو سنهي ۾ سنهو ٻچو ۽ آنا پڻ تلاءَ ۾ داخل نه ٿي سگهن ۽ پاليل ٻيجو به ٻاهر نه وڃي سگهي. ان مقصد لاءِ 60 سوراخ في انچ واري جاري استعمال ڪئي ويندي آهي. جيڪڏهن مارڪيٽ ۾ اها موجود نه هجي ته پوءِ وڌ ۾ وڌ 40 سوراخ في انچ واري ڄاري استعمال ڪري سگهجي ٿي. ان کان ويڪري ڄاري جو استعمال بي سود آهي. ڪوشش ڪجي ته 60 سوراخ جي نمبر واري يا ان سان ويجهي ترين نمبر واري ڄاري خريد ڪجي.

پر عام طور تي ڏٺو اهو ويو آهي ته اڪثر فارمر ڄاري لڳائڻ ضروري نه ٿا سمجهن ۽ وري جن کي ان ڳالهه جي اهميت جي ٿوري گھڻي سُڌ آهي اهي ڄاري خريد ڪرڻ مهل انهن ڳالهين تي ڌيان ڪون ڏين ۽ ننڍي وڏي هر قسم جي ڄاري کي هڪ جهڙو فائديمند خيال ڪن. اهڙي طرح نه فقط اهي پنهنجو وقت برباد ڪندا آهن پر ان سان گڏ ان لاپرواهي جي ڪي پنهنجي موڙي به وڃائي ويهن ۽ ان جو الزام ٻج يا پاڻي جي خرابي يا ٻي ڪنهن ڳالهه کي ڏين ۽ اهڙي طرح مڇي جي پالنا کي خيرباد چئي ڇڏين.

ڄاريءَ جا قسم
مڇي جي فارم ۾ عام طرح پلاسٽڪ واري ڄاري استعمال ڪئي ويندي آهي، جيڪا ڪپڙي وانگر هوندي آهي. ان کان علاوه المونيم ۽ اسٽين ليس اسٽيل جي ڄاري پڻ استعمال ڪئي وڃي ٿي پر انهن جو استعمال مهانگي هئڻ سبب گهٽ آهي. ان کان علاوه لوهه جي ڄاري پڻ استعمال ٿئي ٿي، پر اها ڪتب نه آڻجي ته بهتر آهي، ڇو ته اها ٿوري وقت ۾ ئي زنگجي وڃڻ ڪري ڪم جي نه رهندي.

ڄاري هڻڻ جو طريقو
ڄاري جو ٻوري وانگر ويڪرو ٿيلهو ٺاهي تلاءَ جي اندرين طرف پائيپ جي منهن ۾ لڳائڻ گهرجي ۽ ٻه ٿيلها ڊبل ڪري هڪ ٻئي جي مٿان لڳائجن ته جيئن اڻ گهربل مڇين جا آنا ۽ ننڍا ٻچا به اندر داخل نه ٿي سگهن ۽ پاڻي نقصان ڏيندڙ جيوت کان پاڪ ٿي تلاءَ ۾ داخل ٿئي. ڄاري پائيپ جي منهن تي مضبوطي سان ٻڌڻ گھرجي، جيئن هيٺ تصوير ۾ ڏيکاريل آهي. جڏهن ته پائيپ جي ٻاهرين ڇيڙي وٽان مٿي ڄاڻايل سائيز کان ويڪري سوراخن واري ڄاري پڻ لڳائڻ گهرجي ته جيئن گند ڪچرو ۽ غير ضروري مڇيون ۽ جانور پائيپ ۾ داخل ٿيڻ کان اڳ ئي روڪي سگهجن، اهڙي طرح اصل ڄاري کي نقصان نه پهچندو. اها ڄاري المونيم اسٽيل، يا لوهه جي به ٿي سگهي ٿي ۽ ڪانن يا سنهين ڪاٺين جي پتر پڻ استعمال ڪري سگهجي ٿي. اها ڄاري اهڙي نموني لڳائجي ته جيئن پاڻي ان جي ٻاهرين پاسن کان نه وڃي سگهي ۽ سمورو پاڻي ڄاري وسيلي ئي اچي.

ڄاري جي حفاظت ۽ سار سنڀال
            جيئن ته هاڻ اسان کي خبر آهي ته ڄاري تلاءُ جي پيداوار ۾ هڪ ننڍڙو پر اهم ۽ ڪارائتو پرزو آهي. تنهن ڪري روزانو ان جي سار سنڀال ڪرڻ گهرجي ۽ ڪنهن سوراخ وغيره ٿي وڃڻ جي صورت ۾ ان جي مرمت ڪجي يا ان کي تبديل ڪيو وڃي. تنهنڪري هڪ واڌاري جاري موجود رکڻ گھرجي ته جيئن ضرورت پوڻ تي فورن لڳائي سگهجي.

ڌاري مڇي جي تلاءَ ۾ داخلا کان روڪڻ لاءِ  تمام ضروري قدم کڻجن ۽ اهو يقيني بڻائجي ته ڌاري مڇيءَ جو ننڍي ۾ ننڍو ٻچو يا آنا به تلاءَ اندر داخل ٿي نه سگھن. جيڪڏهن چند ڌاريون مڇيون به تلاءُ اندر داخل ٿي ويون ته سمجهو فارمنگ جو مقصد ئي فوت ٿي ويو. ان جو مثال ايئن کڻي وٺو ته جيڪڏهن پولٽري فارم جي ڄاري کي ٽنگ هجن ته ڇا جهرڪيون ۽ ٻيا پکي ڪڪڙن جي خوراڪ چڳي نه ويندا؟ ۽ ان صورت ۾ ڇا ڪڪڙ پلجي سگهندا؟ ضرور توهان جو جواب  ”نه“  هوندو. ساڳي طرح مڇي جي تلاءَ ۾ به جيڪڏهن ڄاري نه هوندي يا ٽٽل ڦاٽل هوندي يا ان جا سوراخ وڏا هوندا ته ڌاري مڇي تلاءَ ۾ داخل ٿي پنهنجو ڪٽنب وڌائيندي ۽ اوهان کي خبر به نه پوندي ته ڪو اوهان جي مڇي جي خوراڪ تي ڌارين مڇين جو قبضو آهي ۽ اوهان جي مڇي وڏي ٿيڻ کان لاچار آهي ۽ اوهان جو پيسو پاڻي هيٺ ٻڏندو وڃي. اڻڄاڻائي جي ڪري اهڙي نقصان بعد اوهان يقينن ٻيهر فش فارمنگ ۾ هٿ نه وجهندا ۽ اسان اهو نه ٿا چاهيون. تنهنڪري مڇي جي پالنا لاءِ  تمام ضروري معلومات تي عمل ڪريو ۽ فش فارمنگ مان منافعو ڪمايو.

الله اوهان جي روزگار کي ترقي ڏئي، آمين ۽ اسان کي به پنهنجي دعائن ۾ ياد رکندا.
 
(وڌيڪ معلومات لاءِ هتي رابطو ڪريو)